Je lichtplan is iets wat erg bepalend is en vaak vergeten wordt aan het begin van het proces en vaak aan het eind toegevoegd wordt. Wanneer je een nieuwbouwhuis hebt of een verbouwing gaat doen kun je in het tekenproces al rekening houden met je indeling en daarmee ook je lichtpunten. Wanneer je in een bestaand huis woont ben je vaak beperkt door de lichtpunten die er al aanwezig zijn.

Ik ga jullie voor beide situaties een aantal tips geven om te zorgen dat je jouw huis op de juiste manier laat shinen.

De eerste stap is om de algemene verlichting te bepalen. Wanneer je binnenkomt in een ruimte wil je ‘het licht’ aan kunnen doen. Dat wil zeggen met 1 druk op de knop de ruimte functioneel verlichten. Dit kan door middel van spots of plafonnières. De stelregel is dat je hiermee je ruimte, net als met daglicht redelijk egaal kan verlichting. De lichtbundels mogen elkaar hierin overlappen zodat er niet teveel schaduwvorming ontstaat.

Daarna ga je nog meer functioneel licht toevoegen. Dat wil zeggen dat je de functies binnen de ruimte goed wil kunnen uitvoeren. Heb je voldoende licht met koken, werken en lezen bijvoorbeeld. Hiervoor kun je in sommige situaties al kiezen voor wat meer gebundeld licht. Wanneer je een leeslamp toepast hoeft deze alleen maar je boek aan te lichten en niet de gehele ruimte. De lamp in je afzuigkap zorgt dat je pannen goed belicht zijn maar een lamp boven je werkruimte in de keuken zorgt ervoor dat je niet in de schaduw aan het snijden bent en jezelf bezeert. Deze lamp wil je liever niet heel gericht hebben maar mag een wat bredere bundel hebben.

Wanneer dit allemaal in orde is gaan we verder met de sfeerverlichting. Hierin is het juist spannend om te werken met schaduw. In veel gevallen kun je deze combineren met de algemene verlichting door voor dimbare lampen te kiezen. Wanneer je bijvoorbeeld inbouw spots hebt langs je raampartij en je deze wat lager draait wordt het licht wat warmer en benadruk je de texturen van je raamafwerking. Met gerichte verlichting kun je ook producten uitlichten die dat verdienen. Dit kan ook zijn door middel van een mooie vloer- wand- of schemerlamp. Wil je bijvoorbeeld een mooi schilderij verlichten of een gezellig hoekje met je souvenirs benadrukken, dit is je kans. Uiteraard is het extra sfeervol om daarnaast indirecte sfeerverlichting toe te passen. Indirect wil zeggen dat je een lichtbundel ziet maar niet in de lichtbron kunt kijken, dit is bijvoorbeeld het geval bij een dichte lampenkap.

Tip: wanneer je nadenkt over je lichtplan in de ruimte houdt er dan rekening mee dat niet alle lampen tegelijk hoeven te branden. Je kunt je algemene verlichting (gedeeltelijk) uit schakelen wanneer je je sfeerverlichting inschakelt. Nog een goede tip is om altijd een zachte lichtbron naast je tv toe te voegen. Dit is veel rustiger voor je ogen wanneer je naar het tv scherm kijkt. Daarop gebaseerd is ook het principe van de nieuwste tv’s die aan de achterzijde ook verlichting hebben.

Na deze algemene theorie over de ideale situatie wil ik ook nog wat oplossingen voor de praktijk aandragen. Je bent helemaal blij met je indeling maar het lichtpunt zit nét niet op de juiste plek. Je kunt er nu voor kiezen om je hele plafond open te halen om het lichtpunt te verleggen. Ook zou je een kabelgoot over het plafond kunnen leggen maar dit is ook niet bepaald fraai. Gelukkig is de trend tegenwoordig dat er steeds meer lampen met mooie snoeren bestaan die gezien mogen worden. Kies een lamp met een mooi stoffen snoer en voldoende lengte en laat deze snoer ‘expres’ in het zicht. Hang een haakje in het plafond waar je de lamp graag zou willen hangen en laat de snoer met een boogje vieren naar de plek waar de aansluiting zit.

Dit zelfde probleem kan zich ook voordoen op de plek waar je graag je algemene verlichting zou willen toepassen. Een ander probleem is dat je te weinig aansluitpunten hebt om je hele ruimte egaal aan te kunnen lichten. Kies in deze gevallen voor een opbouwarmatuur met meerdere spots zodat je deze de juiste kant op kan richten zodat de juiste plekken uitgelicht worden.